Η Ακολουθία του Νιπτήρος και ο Μυστικός Δείπνος

«Τοῦ Δείπνου σου τοῦ μυστικοῦ... »      

   Τό ἀπόγευμα τῆς Μεγάλης Τετάρτης (Μεγάλη Πέμπτη), καί ἐν συνέχεια τῶν τριῶν Ἀκολουθιῶν τοῦ Νυμφίου, ἡ Ἐκκλησία μᾶς τελεῖ τήν  Ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Πέμπτης, ἡ ὁποία εἶναι εὐρέως γνωστή, ὡς ἡ Ἀκολουθία τοῦ Μυστικοῦ Δείπνου καί κατά τήν ὁποία, ὅπως ἀναφέρει καί τό συναξάρι τῆς ἡμέρας : «… οἱ τά πάντα καλῶς διαταξάμενοι θεῖοι Πατέρες …παραδεδώκασιν ἠμίν τέσσαρα τινά ἐορτάζειν. Τόν ἱερόν Νιπτήρα, τόν μυστικόν Δεῖπνον, τήν ὑπερφυά Προσευχήν καί τήν Προδοσίαν αὐτήν».

       Λίγο πρίν φθάσουμε στά Ἄχραντα Πάθη τοῦ Κυρίου ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία μᾶς προτρέπει νά ζήσουμε τά τέσσερα αὐτά γεγονότα, τά ὁποῖα ἀποτελοῦν τούς τελευταίους προπομπούς τῶν ὅσων φρικτῶν καί θαυμαστῶν πρόκειται νά ἀκολουθήσουν καί καθένα ἐκ τῶν ὁποίων ἔχει τό δικό του ἰδιαίτερο συμβολισμό.

      Ὁ Νιπτήρας ἀποτελεῖ σύμβολο τῆς ἑκούσιας ταπείνωσης,  πρίν τήν «ἄκρα ταπείνωση». Ὁ Κύριος πλένει τά πόδια τῶν μαθητῶν Του γιά νά διδάξει σέ ὅλους μας, τό μεγαλεῖο της ταπείνωσης καί πώς μόνο ἄν γίνουμε «πάντων διάκονοι», θά μποροῦμε νά  ἔχουμε ἐλπίδα σωτηρίας.

      Ὁ Μυστικός Δεῖπνος, κεντρικό καί κυρίαρχο γεγονός τῆς ἡμέρας, ἀποτελεῖ τήν παράδοση ἀπό τόν ἴδιο τόν Κύριό του σωτηριώδους Μυστηρίου τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Τό ἁπλό ψωμί καί τό ἁπλό κρασί μετουσιώνονται σέ Σῶμα καί Αἷμα Του καί προσφέρονται στούς Μαθητές, συνοδευόμενα μέ τήν ρητή ἐντολή «…τοῦτο ποιεῖτε εἰς τήν ἐμήν ἀνάμνησιν.». Ζῶσα καί ἐνεργουμένη συνέχεια τοῦ Μυστικοῦ ἐκείνου Δείπνου ἀποτελεῖ ἐδῶ καί αἰῶνες κάθε τελούμενη Θεία Λειτουργία, κατά τήν ὁποία οἱ Χριστιανοί μεταλαμβάνουν μέ πίστη καί εὐλάβεια Σῶμα καί Αἷμα Χριστοῦ  καί ἑνώνονται μαζί Του.

    Ἡ προσευχή τοῦ Χριστοῦ ἀποτελεῖ μία ἀπό τίς συγκλονιστικότερες στιγμές τῆς ἐπίγειας παρουσίας Του. Ὁ ἴδιος ὁ Θεός προσεύχεται καί μᾶς διδάσκει τήν μεγάλη δύναμη καί τήν ἀνεκτίμητη ἀξία τῆς προσευχῆς. Ἡ ἀνθρώπινή Του φύση στιγμιαία δειλιάζει μπροστά στό ἐπερχόμενο Πάθος καί ἀγωνιᾶ μέ τρόπο πρωτόγνωρο.  Ἡ Προσευχή ἔρχεται νά γαληνέψει τόν ὅποιο φόβο καί ἡ «συνομιλία» μέ τόν Θεό – Πατέρα καταλήγει στήν πλήρη  ὑπακοή  στό θέλημά Του.

       Τέλος ἡ Προδοσία τοῦ Ἰούδα, τήν ὁποία ἡ Ἐκκλησία μᾶς προβάλλει ὡς διαρκές καί αἰώνιο  παράδειγμα πρός ἀποφυγή. Ὁ δόλιος μαθητής, ἀντί νά προτιμήσει τό φώτισμα καί τήν ἕνωση μέ τόν Χριστό στό τραπέζι τοῦ Μυστικοῦ Δείπνου, κινούμενος ἀπό τό πάθος τῆς φιλαργυρίας, σπεύδει νά βυθιστεῖ στό σκοτάδι τῆς παρανομίας  καί νά παραδώσει τόν Χριστό στά ἄνομα χέρια τῶν σταυρωτῶν Του. Ὁ Ἰούδας δέν ἀποτελεῖ ὄργανο τῆς Θείας Πρόνοιας, ὅπως ἐσφαλμένα θά μποροῦσε νά θεωρηθεῖ. Ἦταν δοῦλος καί ἐργάτης τῆς ἁμαρτίας καί τῶν παθῶν του, τά ὁποία τοῦ στέρησαν  τήν αἰώνιο ζωή καί τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

         Λίγο πρίν τό σωτήριο Πάθος τοῦ Κυρίου μας, ἄς κατανοήσουμε καλύτερα καί ἄς νιώσουμε τά ὅσα θαυμάσια περιλαμβάνονται στούς ψαλμούς καί τά ἀναγνώσματα αὐτῆς τῆς ἡμέρας. Ἄς προσπαθήσουμε νά ἀπαλλαγοῦμε ἀπό τά πάμπολλα καταστροφικά μας πάθη καί νά ἀγωνιστοῦμε ἐνάντια στήν ἁμαρτία, πού μᾶς ὁδηγεῖ στόν αἰώνιο θάνατο. Ἄς πάψουμε  νά φερόμαστε, ἔναντί του Χριστοῦ ὡς ἀχάριστοι καί προδότες. Μόνο τότε θά ἀξιωθοῦμε νά παρακαθήσουμε κι ἐμεῖς  στό τραπέζι τοῦ Μυστικοῦ Του Δείπνου, νά λάβουμε μέρος στήν οὐράνια καί Θεία Μυσταγωγία, νά γίνουμε ἄξιοι κοινωνοί τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματός Του καί νά ἀκούσουμε τήν μακαρία φωνή Του νά μᾶς καλεῖ λέγοντας : «Εἴσελθε δοῦλε εἰς τήν χαράν τοῦ Κυρίου σου» .  

«Ξενίας δεσποτικῆς καί ἀθανάτου τραπέζης, ἐν ὑπερώω τόπω, ταῖς ὑψηλαῖς φρεσί, πιστοί, δεῦτε ἀπολαύσωμεν, ἐπαναβεβηκότα Λόγον, ἐκ τοῦ Λόγου μαθόντες, ὄν μεγαλύνομεν»

«Ὄτε οἱ ἔνδοξοι Μαθηταί, ἐν τῷ νιπτήρι τοῦ Δείπνου ἐφωτίζοντο, τότε Ἰούδας ὁ δυσσεβῆς φιλαργυρίας νοσήσας ἐσκοτίζετο · καί ἀνόμοις κριταῖς σέ τόν δίκαιον Κριτήν παραδίδωσι. Βλέπε χρημάτων ἐραστά, τόν διά ταῦτα ἀγχόνη χρησάμενον · φεῦγε ἀκόρεστον ψυχήν, τήν Διδασκάλω τοιαῦτα τολμήσασαν. Ὁ περί πάντας ἀγαθός, Κύριε, δόξα σοί»

«Ἰούδας ὁ δοῦλος καί δόλιος...  Παραδώσω τοῦτον, καί κερδήσω τά συναχθέντα χρήματα... Απέδωκεν ἀσπασμόν, παρέδωκε τόν Χριστόν καί ὡς πρόβατον ἐπί σφαγήν...»

Οι Κατηχητές του Ιερού Ναού