"Η μεταστροφή ενός πρώην ρωμαιοκαθολικού στην Ορθοδοξία μέσω του Αγίου Φωτός"

 Του Παύλου Ντάμς

Μηχανολόγου Μηχανικού - Κατοίκου Βελγίου

  Είμαι Βέλγος και στην αρχή της ζωής μου βαπτίστηκα ρωμαιοκαθολικός χριστιανός. Μετά από χρόνια γνώρισα για πρώτη φορά την Ορθοδοξία, συμπίπτοντας με την γνωριμία μου με την τότε μελλοντική μου σύζυγο, η οποία είναι Ελληνίδα. Ήταν δηλαδή η σύζυγος μου που ήταν η αιτία της γνωριμίας μου με την Ορθοδοξία. Λίγο καιρό μετά, βαπτίστηκα Ορθόδοξος Χριστιανός στον Ιερό Ναό των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στην Λάρισα.

  Ιδιαίτερα η γνωστοποίηση του θαύματος του Αγίου Φωτός αποτέλεσε για μένα την πλέον εντυπωσιακή και ισχυρότερη αιτία για την αποδοχή και αναγνώριση της Ορθοδοξίας ως αληθινή. Σκεφτείτε, ότι πριν δεν ήξερα καν για την ίδια την ύπαρξη του θαύματος αυτού. Το αίσθημα ότι τόσα χρόνια ζούσα σε πλήρη άγνοια περί αυτού του μεγάλου θαύματος, συν του ότι αυτή η άγνοια φαινόταν προκαλούμενη από την υπάρχουσα στη Δύση έμφυτη τάση άρνησης του υπερφυσικού χαρακτήρα γεγονότων επιστημονικώς ανεξήγητων και η ακόλουθη αποσιώπησή τους, με έκανε χωρίς αμφιβολία να αποδεχθώ αμέσως αυτό το θαύμα ως αληθινό και έγκυρο. Εξάλλου, αισθανόμουν και ακόμα αισθάνομαι θυμωμένος και αγανακτισμένος που δεν μου είχε πει ποτέ κανείς για όλα αυτά αλλά δεν ήξερα που να κατευθύνω τον θυμό μου - ένοχη φαινόταν δε η όλη κοινωνία στην οποία είχα μεγαλώσει. Βαρέθηκα πια την άνευ όρων αμφιβολία και τον σκεπτικισμό περί θαυμάτων που κυριαρχεί τόσο πολύ στην δυτική νοοτροπία.

  Όπως λοιπόν άλλοι αρνούνται εξ' αρχής και χωρίς έρευνα να αποδεχτούν θαύματα ως θαύματα εγώ εν αντιδράσει αποφάσισα εξαρχής και χωρίς έρευνα να αρνηθώ να μην αποδεχθώ θαύματα ως θαύματα. Η αποδοχή μου λοιπόν του φαινομένου του Αγίου φωτός ως γνήσιο θαύμα, ανεξήγητο αν δεν αποδίδεται στην Ενέργεια του Θεού, αποτέλεσε για μένα το μεγαλύτερο ταρακούνημα των αντιλήψεων μου και άλλαξε ριζικά τον τρόπο με τον οποίον έβλεπα τα πράγματα. Με έκανε να αμφιβάλλω και να θέλω να ερευνήσω βαθύτερα αυτά που μέχρι τότε μου είχαν παρουσιάσει ως δεδομένα και αποδεχόμενα, και με έκανε να αποδεχτώ με αυθορμητισμό αυτά που έως τότε μου είχαν παρουσιάσει ως αμφίβολα ή ισάξια με παραμύθια που κανείς δεν τα παίρνει σοβαρά ως αληθινά γεγονότα. 

 Ένιωσα κατά βάθος ότι είχα βρει κάτι τόσο ελπιδοφόρο και σωτήριο πέραν της κατανόησης μου, γιατί ήταν και διά του Αγίου Φωτός που για μένα επιβεβαιώθηκε η Ανάσταση του Χριστού ώστε, όταν διάβασα κάποιο διάστημα μετά την παραβολή της εύρεσης ενός ανεκτίμητου θησαυρού στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο (κεφ. ιγ' 44), κατάλαβα ότι τον ενθουσιασμό και την φαιδρότητα που ήθελε ο Χριστός να μας μεταδώσει διά της παραβολής αυτής, ήταν επακριβώς αυτό που είχα αισθανθεί τότε, γιατί και εγώ είχα ανακαλύψει κάτι που μου φαινόταν, δικαίως - εφόσον είναι - ως θησαυρό. 

Υπήρχαν επίσης πολλά άλλα κομμάτια στα Ευαγγέλια με τα οποία μπορούσα να ταυτιστώ με παρόμοιο τρόπο, που άλλα βιβλία δεν το είχαν είτε καθόλου κατορθώσει είτε σε πολύ μικρότερο βαθμό και δίχως διαρκή αποτελέσματα. Κατάλαβα την σημασία και ομορφιά του Ευαγγελίου και ότι η μετά προσοχής και ειλικρινής ανάγνωση του, μπορεί να αναζωογονεί και να αναδημιουργεί τις πνευματικές εμπειρίες, όπως η χαρά που περιέγραψα πριν, που με έκανε να είμαι κοντύτερα στον Θεό.

   Έτσι λοιπόν εξαρχής δεν ήθελα να αμφιβάλλω για το θαύμα του Αγίου Φωτός εάν δεν ήξερα ακόμα αρκετά στοιχεία τα οποία θα μπορούσαν να δικαιολογούν αυτή την αμφιβολία, παρόλο που το κάνουν κι αυτοί ακόμη που αυτοαποκαλούνται επιστήμονες. Επιστήμονας όμως είναι αυτός που πάει όπου τον οδηγούν οι ενδείξεις, μετά από επαρκή αναζήτηση και έρευνα των ενδείξεων. Επιστήμονας είναι αυτός που ερευνά όλες τις πλευρές ενός δεδομένου ή ενός γεγονότος, είναι αυτός που κάνει όσο το δυνατό περισσότερα πειράματα, είναι αυτός που προσέχει την κάθε λεπτομέρεια η οποία μπορεί να έχει σημασία για το τελικό συμπέρασμα και όλα αυτά έτσι ώστε να αποφύγει λάθη τα οποία μπορούν να αποφευχθούν. Ο σωστός επιστήμονας, που κατά την γνώμη μου δεν υπάρχει στην πραγματικότητα και προσεγγίζεται μόνο, είναι αληθινός, είναι ειλικρινής, είναι ουδέτερος, είναι αντικειμενικός, είναι μη προκατειλημμένος, είναι ανοικτός σε όλα για να μην αποκλείονται δυνατές λύσεις. Το να πας κάπου δηλαδή, σε μια άποψη αν θέλετε, χωρίς ενδείξεις μόνο και μόνο επειδή μια αντίθετη άποψη θα αντιμαχόταν την (επιφανειακά επιστημονική) κοσμοθεωρία σου χωρίς τα περαιτέρω βήματα που αναφέρθηκαν πριν ώστε να είναι κάποιος σωστός επιστήμονας, δεν είναι λοιπόν καθόλου επιστημονικό, αν και πάλι, το κάνουν πολλοί επιστήμονες. Γι' αυτό και ανέφερα για επιφανειακή επιστήμη και όχι ουσιώδη.

   Ο κύριος Μιχαήλ Καλόπουλος, λέει παραδείγματος χάριν ότι το Θαύμα του Αγίου Φωτός δεν είναι θαύμα, αλλά είναι απάτη. Μας δείχνει ένα πείραμα στο οποίο βάζει φώσφορο στο φυτίλι μιας λαμπάδας και αυταναφλέγεται μετά από κάποιο χρονικό διάστημα όταν εκτεθεί σε οξυγόνο. Μετά σου λέει, πώς δήθεν θαυματουργικώς αναφλέγονται οι λαμπάδες στη τελετή του Αγίου Φωτός και «αποδείχτηκε επομένως» ότι είναι όλα μια απάτη, με τρόπο επιστημονικό και επειδή έχει μια φαινομενικά επιστημονική προσέγγιση, κάτι που πρέπει δηλαδή ασφαλώς να είναι και αναντίρρητο.

   Ανάλογα με τις αναγκαίες προϋποθέσεις που έδωσα πριν για να είναι κάποιος ένας σωστός επιστήμονας, ο κ. Καλόπουλος πρέπει ακόμα να ερευνά ποιος βάζει πότε και που φώσφορο στις λαμπάδες που αναφλέγονται. Αλλά, δεν το έχει κάνει όμως, τουλάχιστον μέχρι σήμερα δεν έχω μάθει αν το έχει κάνει, αλλά αν θα το είχε κάνει, σίγουρα θα το είχα μάθει. Άρα, δεν έχουν ξεκαθαριστεί ακόμη όλες οι πλευρές του γεγονότος για να είναι δικαιολογημένη η βεβαιότητα. Παρόλα αυτά, η βεβαιότητα του κ. Καλόπουλου δεν φαίνεται να είναι μειωμένη και είναι σαν να τα έχει ήδη όλα ξεκαθαρίσει - η βεβαιότητα είναι σταθερή, καλά ριζωμένη και δεν έχει ταρακουνηθεί με το παραμικρό.

   Αν όμως δεν έχεις σιγουρευτεί για το εάν κάποιος έχει βάλει φώσφορο στα φυτίλια, τότε από που τέτοια σιγουριά, τέτοια αταρακούνητη βεβαιότητα ότι οι λαμπάδες έχουν φώσφορο πάνω τους; Επαναλαμβάνω την ερώτηση, είναι σημαντικό το βάρος της να κατανοηθεί: Από που τέτοια σιγουριά; Μιας και δυστυχώς το συναντάμε σε έναν αποκαλούμενο επιστήμονα, την στιγμή που οι επιστήμονες κανονικά απορρίπτουν βιαστικά και ανεπαρκώς θεμελιωμένα συμπεράσματα, απ’ το να σπεύδουν εξ' αντιθέτου σ' αυτά. Φαίνεται πώς προδίδουν μερικοί επιστήμονες την ίδια την επιστήμη τους και γι' αυτό παύει να είναι επιστήμη και οι ίδιοι επιστήμονες. 

   Αυτό που συμβαίνει είναι ότι έχει κάποιος μια εξ' αρχής άποψη, δηλαδή πριν να κάνει επιστήμη/έρευνα, την «ντύνει με επιστημονικά ρούχα», ώστε παραπλανητικά να κάνει τους άλλους να νομίζουν ότι η άποψη αυτή γεννήθηκε από την επιστήμη, όταν στην πραγματικότητα είναι η επιστήμη και ο τρόπος με τον οποίον αυτή διαπράττεται και διαδίδεται που γεννήθηκε από την άποψη. Επιπλέον μπορούμε να πούμε ότι οι απόψεις με την σειρά τους γεννιούνται από την κοσμοθεωρία κάποιου. Επιπλέον, δεν υπάρχει άνθρωπος χωρίς κοσμοθεωρία (αν και μπορεί να μεταβληθεί και να αντικατασταθεί, όπως έγινε και σε μένα). Το να λέει ο κ. Καλόπουλος ότι το Άγιο Φώς οφείλεται στο φώσφορο και είναι συνεπώς απάτη, δεν του το απέδειξε η ίδια η χημεία της αυτανάφλεξης του φωσφόρου, διότι αυτή λέει μόνο ότι εάν πρώτα υπάρχει φώσφορο στο φυτίλι τότε αυτοαναφλέγεται όταν εκτεθεί σε οξυγόνο, αλλά είναι απλώς και τίποτε παραπάνω η κοσμοθεωρία του, στο πλαίσιο της οποίας είναι φυλακισμένος, η οποία συνεπώς και δεν αφήνει χώρο για θαύματα και τον αναγκάζει και τον σπρώχνει να προβεί σε τέτοια συμπεράσματα. 

   Εδώ συγκεκριμένα έχουμε ουσιαστικά να κάνουμε με μια λογική πλάνη που είναι γνωστή από αρχαίους χρόνους ως “Εν αρχή αιτείσθαι”. Είναι πλάνη γιατί προϋποθέτεις αυτό που θέλεις να αποδείξεις. Για να είναι σωστό το συμπέρασμα, χρειάζεται η προϋπόθεση  να είναι έγκυρη, σωστή. Αν όμως η προϋπόθεση είναι ίδια με το συμπέρασμα, όπως στην λεγόμενη πλάνη, το οποίο συμπέρασμα φυσικά δεν έχει ακόμα αποδειχθεί ως έγκυρο, τότε έχουμε μια προϋπόθεση για την οποία δεν ξέρουμε αν είναι έγκυρη, και συνεπώς το συμπέρασμα δεν αποδεικνύεται. Η επικίνδυνη συνέπεια είναι ότι ο πλανεμένος έχει μετά την τάση να αποδίδει αναντίρρητη ορθότητα στην προϋπόθεση όταν στην πραγματικότητα τίποτε απολύτως δεν έχει ακόμα αποδειχθεί για την ορθότητά της. Αυτό ακριβώς γίνεται στην υπόθεση Καλόπουλου.

Ένα πολύ απλό παράδειγμα της συγκεκριμένης πλάνης:

Προϋπόθεση: Έχω πάντα δίκιο.

Συμπέρασμα: Έχω δίκιο και τώρα. 

   Βεβαίως αυτές οι πλάνες έχουν συνήθως πιο πολύπλοκες μορφές ή είναι περισσότερο καλυμμένες με ρητορική και άλλα παραπλανητικά μέσα αποσπώντας την προσοχή, ώστε η καθαρότητα του ότι είναι πλάνη να μην είναι τόσο σαφής. Π.χ., μπορεί η προϋπόθεση να μην εκδηλώνεται ρητά όπως θα φανεί παρακάτω στην περίπτωση της απόπειρας αμφισβήτησης της εγκυρότητας του θαύματος του Αγίου Φωτός. 

Για το Άγιο Φως λοιπόν η πλάνη ακολουθεί το εξής σχήμα:

1) Δεν υπάρχουν θαύματα

2) Άρα το Άγιο Φώς δεν είναι θαύμα

   Δεν δηλώνει δηλαδή ρητά ο κ. Καλόπουλος ότι πιστεύει (ξέρει) ότι δεν υπάρχουν θαύματα, αλλά αυτό είναι στην ουσία το μόνο αίτιο για όλα τα επόμενα που κάνει. Είναι ο μόνος και πανίσχυρος κινητήρας των υπολοίπων.

   Όποιος διαπράττει την πλάνη δεν καταλαβαίνει ότι τη διαπράττει - γιατί αλλιώς θα την απέφευγε (τουλάχιστον αν δεν παραπλανεί συνειδητά τον πλησίον) - και επομένως είναι πολύ σίγουρος για το συμπέρασμα της πλάνης, το οποίο ο πλανεμένος χρησιμοποιεί άδικα για να επιβεβαιωθεί και να επιβεβαιώσει την κοσμοθεωρία του από την οποία ρέει η αρχική προϋπόθεση. Εδώ δηλαδή η υποκειμενική κοσμοθεωρία του ψευδεπιστήμονα δεν επιτρέπει την ύπαρξη θαυμάτων. Είναι η πρωταρχική και διόλου αντικειμενική πεποίθηση. Και η αυτή κοσμοθεωρία είναι κάτι που μερικοί επιστήμονες ή ερευνητές την φέρνουν στην επιστήμη ή έρευνά τους, όχι κάτι που ακολουθεί από την επιστήμη ή έρευνά τους, όπως έγραψε κάποτε ορθώς ο συγγραφέας και χριστιανός απολογητής C.S. Lewis: ''The canon 'If miraculous, then unhistorical' is one they bring to their study of the texts, not one they have learned from it.''

   Αυτό μπορεί να απαντήσει την ερώτηση μου, δηλαδή από που έχει τέτοια σιγουριά. Και αφού υπάρχει αυτή η αβάσιμη σιγουριά ότι είναι απάτη, ο πλανεμένος νιώθει την υποχρέωση να δείξει πώς ακριβώς γίνεται η απάτη. Γιατί η πηγή της αβάσιμης σιγουριάς - η οποία είναι αναγκαία για να επιβεβαιώνεται συνεχώς η εξίσου αβάσιμη κοσμοθεωρία - του ψευδεπιστήμονα είναι αρκετά μεγάλη έως και απεριόριστη για να ξέρει σίγουρα εκτός του ότι είναι απάτη επίσης και σίγουρα πώς γίνεται η απάτη, και όλα αυτά χωρίς το παραμικρό σημάδι παρουσίας κάποιας παραπάνω ερευνητικής σκέψης πάνω στην σκέψη του, για την οποία παραδόξως καυχάται όμως, συνήθως και περιφρονώντας άλλους για δήθεν έλλειψη σκέψης κιόλας.

   Επιπλέον, η εξήγηση του πώς γίνεται η απάτη γίνεται κατά προτίμηση με την χρήση όσο το δυνατόν περισσοτέρων επιστημονικών ορολογιών ώστε να γίνεται η εξήγηση όσο το δυνατόν πιο επιβλητική και πειστική, και επομένως πιο φαινομενικά αναντίρρητη. Αυτός είναι ένας από τους παραπλανητικούς τρόπους που είπαμε παραπάνω που βοηθούν στο να μη αναγνωρίζουμε ότι γίνεται μια λογική πλάνη.

   Όποιος εξάλλου μετά τολμά να αμφιβάλλει την εγκυρότητα της εξήγησης, θα απεικονιστεί ως ένας ηλίθιος ή καθυστερημένος, που αμφιβάλλει ή ακόμα απορρίπτει μόνο επειδή δεν έχει αρκετή νοημοσύνη να καταλάβει τι ακριβώς σημαίνουν όλα αυτά τα δύσκολα μέχρι και ακατανόητα επιστημονικά. Έτσι και ακόλουθα εξισώνεται με κάποιον που είτε ακόμη πιστεύει ότι η γη είναι επίπεδη, είτε ονομάζεται οπισθοδρομικός, είτε θεωρείται σαν κάποιος που ζει ακόμα στους σκοτεινούς (με έμφαση συνήθως στην λέξη σκοτεινό) μεσαίωνα, είτε προσφωνείται με την Ελληνικότατη λέξη 'φουνδαμενταλιστή' ή την λίγο περισσότερο Ελληνική λέξη 'θεμελιωτή' (αν και η τελευταία δεν χρησιμοποιείται τόσο γιατί δεν έχει τόσο αρνητικό φορτίο όσο η πρώτη) ή λόγω περιορισμού λεξιλογίου, ή ακόμα καλύτερα ένας συνδυασμός από αυτές τις προσβολές, διαπράττοντας έτσι μετά πάλι μια άλλη λογική πλάνη, που λέγεται “ad hominem” δηλαδή “προς τον άνθρωπον” - για τον ενδιαφερόμενο το διαδίκτυο περιέχει αρκετές πληροφορίες. 

   Μερικοί έχουν την πίστη τους βασισμένη σε επιχειρήματα και ενδείξεις για την εγκυρότητα της πίστης τους, άλλοι έχουν μια πίστη που είναι βασισμένη σε πνευματικές ανεπάρκειες, πάθη, που σχετίζονται με τον εγωισμό, όπως π.χ. η περηφάνια. Τέτοια πίστη είναι πρώτον άνευ όρων, δηλαδή τέτοια πίστη δεν εξαρτάται και δεν σχηματίζεται από επιχειρήματα, απλώς υπάρχει ήδη εξ' αρχής ανεξαρτήτως ενδείξεων ή επιχειρημάτων που θα μπορούσαν να πουν κάτι για αυτή την πίστη. Αυτό από μόνο του δεν πρέπει αναγκαστικά να είναι κακό πράγμα, αλλά είναι όταν αυτό αποτελεί το αποτέλεσμα εγωισμού.

   Δεύτερον, αν σ' αυτές τις περιπτώσεις εμφανιστεί μια ένδειξη ή ένα επιχείρημα που αντιμάχεται την πίστη, τότε λόγω του εγωισμού από τον οποίον προέρχεται η πίστη η ένδειξη ή το επιχείρημα θα καταπολεμηθεί έτσι ώστε ακόμα οι ισχυρότερες ενδείξεις να απορροφηθούν, εκεί που πολύ πιο αδύναμες ενδείξεις και πολύ πιο αδύναμα επιχειρήματα, που εξ' αντιθέτου επιβεβαιώνουν την πίστη, θα γινόντουσαν αμέσως δεκτές. Δηλαδή αφ' ενός αποδέχεται κανείς αυτόματα αυτό που του αρέσει, αφ' ετέρου δε εξετάζει με το μικροσκόπιο αυτό που δεν του αρέσει, προδίδοντας έτσι την κακιά φύση της πίστης δια της ανειλικρίνειας και ασυμμετρίας της σκέψης. Είναι αυτό - συν τοις άλλοις - για το οποίο έλεγξε ο Κύριος τους Φαρισαίους και Γραμματείς, όταν τους έλεγε: “Οδηγοί τυφλοί, οι διυλίζοντες τον κώνωπα, την δε κάμηλον καταπίνοντες!” (Ματθ. κεφ. κγ' 24).

   Είναι τέτοια ψεύτικη στάση από την οποία γεννιέται εύκολα η διάπραξη λογικών πλανών. Όποιος μετέπειτα διαπράττει πλάνες στερείται κάποιας αλήθειας, διότι αν το διαπράττει συνειδητά για να παραπλανήσει το πλησίον στερείται αγάπης και όποιος στερείται αγάπης στερείται αλήθειας, και αν δεν το κάνει συνειδητά στερείται της αλήθειας η οποία αφαιρείται απ' την πλάνη και πιστεύει σε συμπεράσματα στα οποία έχει φτάσει με λάθος τρόπο έτσι ώστε το συμπέρασμα να μην απορροφηθεί κι ας είναι εσφαλμένο. Επιπλέον κλέβει την αλήθεια από τον άλλον. Κάπου διάβασα ότι η κλοπή είναι η χειρότερη αμαρτία. Ο φόνος π.χ. είναι κλοπή μιας ζωής. Το ψέμα είναι κλοπή της αλήθειας. Οι αμαρτίες μπορούν να θεωρηθούν ως κλοπές της δυνατότητας της ένωσης με τον Θεό. Ο Θεός είναι Αλήθεια, άρα κάτι που κλέβει την αλήθεια εν μέρει ή εντελώς, είναι εμπόδιο στο να πας κοντά στον Θεό. Γι' αυτό το θεωρώ σημαντικό να αναγνωρίζουμε την βαρύτητα των πλανών, και να τα μισούμε με την ίδια δύναμη με την οποία μισούμε και το ψέμα. Όχι να μισούμε αυτόν που το διαπράττει, αλλά την πλάνη την ίδια. Το να αναγνωρίζεις όμως προϋποθέτει το να το γνωρίζεις, γι' αυτό και ενθαρρύνω τον αναγνώστη να εμβαθύνει σ' αυτό το θέμα των λογικών πλανών αν τουλάχιστον ενδιαφέρεται για την αποφυγή ψεμάτων και γενικότερα και ευρύτερα οποιουδήποτε ψεύδους. Αλλιώς τον ενθαρρύνω να ενδιαφέρεται.

"Φως Χριστού φαίνει πάσι"

   Για όποιον θέλει να μάθει περισσότερα περί του Αγίου Φωτός, ακόμα και γι' αυτούς που νομίζουν ότι ξέρουν ο,τι είναι να ξέρουν περί τούτου, συνιστώ θερμά το βιβλίο “Άγιο Φως” του συγγραφέα Χάρη Σκαρλακίδη. Περιέχει σίγουρα κάτι που δεν το ξέρατε!